Port Ellen

De stad Port Ellen in Islay is met zekerheid een van de meest beroemde whiskygebieden van Schotland, onder andere omdat het thuisbasis is van de verloren, maar zeer legendarische Port Ellen distilleerderij. Port Ellen sloot zijn deuren en bleef inactief sinds 1983, maar desondanks is Port Ellen Single Malt Whisky nog altijd één van de meest gezochte Schotse whisky’s wereldwijd. Port Ellen heeft naam gemaakt door het uitbrengen van exclusieve series, zoals de veergevraagde Port Ellen 9th Release en de Port Ellen 37 jaar oude 16th release.

De originele gebouwen van de Port Ellen distilleerderij hebben door de jaren heen hun originele vorm weten te behouden. De moutvloeren van de distilleerderij zijn operationeel gebleven, waardoor Port Ellen de omliggende distilleerderijen kan voorzien van gemoute en geturfde gerst. Om die reden is Port Ellen een nog altijd levend, doch stilgevallen onderdeel van de geschiedenis van de whiskyindustrie in Schotland. Echter ontwaakte Port Ellen in 2017 uit haar jarenlange stilte nadat Diageo, de eigenaar van de distilleerdij, groot nieuws aankondigde. Diageo liet weten maar liefst £35 miljoen pond te zullen investeren om zowel Port Ellen en Brora te heropenen in het jaar 2020!

The Port Ellen Distillery is opgericht in 1824 door Alexander Ker Mackay, wie op succesvolle wijze erin slaagde om zijn zelfgebouwde moutmolen om te bouwen tot whiskydistilleerderij. Alexander Mackay vernoemde zijn distilleerderij naar de stad waarin het was gevestigd, namelijk de stad Port Ellen. De distilleerderij begon kort na oprichting te produceren onder de leiding van de distillery manager John Morrison, wie er niet in slaagde om de distilleerderij tot de maximale productiecapaciteit te laten produceren. Dit was wel een vereiste, aangezien de vraag naar Schotse single malt whisky in een snel tempo toenam.

Een paar jaar later verzocht Ebenezer Ramsay, een van de aandeelhouders van Port Ellen, zijn achttienjarige neefje John Ramsay om de rol van distillery manager op zich te nemen. John Ramsay was een zeer getalenteerd en hardwerkende jonge zakenman met veel kansen in het vooruitzicht, maar desondanks nam hij het aanbod van zijn oom aan en reisde hij af naar Port Ellen om de functie op zich te nemen. De jonge John realiseerde zich al snel dat Port Ellen alle mogelijkheden had om uit te groeien tot een zeer succesvolle distilleerderij. Hij nam een spoedcursus in whisky distillen, en nadat hij volledig was omgeschoold werd John in 1833 benoemd als de nieuwe distillery manager van Port Ellen. De oude distillery manager John Morrison bleef betrokken bij Port Ellen als sales agent in Glasgow, maar dit verliep niet voorspoedig. Uiteindelijk werd Morrison ontslagen uit de samenwerking.

Getalenteerd en hardwerkend als hij was, leidde John Ramsay de Port Ellen distilleerderij naar de top. De productiecapaciteit nam met de jaren toe en een tweede warenhuis werd gebouwd om de uitbreiding te bespoedigen. Port Ellen deed het erg goed onder de leiding van John Ramsay, wie een zeer goede reputatie neerzette als distillery manager.

Maar in 1840 werd de toekomst van Port Ellen overschaduwd door tegenslag. De verhuurder van Port Ellen, genaamd Major James Adair, kwam te overlijden. De distilleerderij werd te koop gezet tegen het hoogste bod, wat het lot van Port Ellen voorgoed had kunnen veranderen. Gelukkig slaagde John Ramsay erin om, ondanks alle concurrentie waarmee hij te maken kreeg, de Port Ellen distilleerderij volledig op te kopen. De goede reputatie die John had opgebouwd als distillery manager, en zijn rol als bestuurslid in de gemeenteraad van de stad Port Ellen, waren van positieve invloed geweest op dit succes. Vanaf dat moment was John Ramsay officieel de eigenaar van Port Ellen, waarna zijn nalatenschap bijna honderd jaar lang zou worden voortgezet.

John Ramsay overleed in 1892 en de distilleerderij werd geërfd door zijn veel jongere vrouw Lucy, wie ongeveer tien jaar later ook overleed. Port Ellen werd overgenomen door hun zoon Captain Iain Ramsay, maar spijtig genoeg slaagde hij er niet in de distilleerderij te behouden. Hij verkocht Port Ellen in 1920 aan James Buchanan & Co. en John Dewars, wie de firma genaamd de Port Ellen Distillery Company Ltd. oprichtten. Vijf jaar later fuseerde dit bedrijf met Distillers Company Limited (D.C.L.), wat we nu kennen als Diageo.

Zoals vele distilleerderijen sloot Port Ellen de deuren tijdens de economische crisis van de 20e eeuw, waarna Port Ellen ruim vier decennia inactief bleef. Halverwege de 20e eeuw nam de wereldwijde vraag naar Schotse single malt whisky weer toe, waarna Diageo de Port Ellen distilleerderij liet renoveren en de productie hervatte in 1967. Een paar jaar later werd een mouterij gebouwd naast de distilleerderij zelf, waarmee de omliggende distilleerderijen in hun vraag naar mout konden worden voorzien. Port Ellen was weer teruggebracht naar zijn oude succes, maar spijtig genoeg raakte de whiskymarkt een paar jaar later verzadigd ten gevolge van overproductie. Diageo vormde geen uitzondering op dit domino-effect, en de Port Ellen distilleerderij werd voor de laatste maal gesloten in 1983.

Maar wie had ooit gedacht dat Diageo nog grootse plannen had voor de toekomst van Port Ellen? Het succesverhaal van Port Ellen zou maar zo kunnen worden voortgezet in 2020…