Er bestaan honderden druivensoorten of druivenrassen die voor het maken van wijn gebruikt worden. Deze druivenrassen zijn in twee soorten te verdelen: blauwe druiven en witte druiven.

De meeste commercieel bekende wijnen worden van enkele tientallen verschillende druivenrassen gemaakt. Op deze pagina een overzicht van de bekendste druivenrassen.

Rode wijnen worden van blauwe druivensoorten gemaakt. Het klinkt wat verwarrend maar de kleur van de druiven waar rode wijn van wordt gemaakt, is blauw.

De bekendste blauwe druivensoorten zijn Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir en Shiraz. Deze typische Franse druivenrassen worden inmiddels over de hele wereld verbouwd en leveren afhankelijk van het klimaat prachtige resultaten op.

Dit is de bekendste en meest geaccepteerde druivensoort, zowel in smaak als om te verbouwen. Waar ter wereld de
cabernet sauvignon ook wordt verbouwd, overal geeft de wijn zijn typische aroma’s, kracht en kleur. En de wijnen van de cabernet sauvignon hebben door de zeer aanwezige tannine goede rijpingsmogelijkheden.

Smaak
Kenmerkend is het zwarte fruit (zwarte bes, cassis). Daarnaast ook de typische donkere (branderige) tonen
(tabak en chocolade). Als cabernet sauvignon niet volledig is gerijpt, kan hij plantaardige elementen (groene paprika) voortbrengen.

Overig
De wijnen lenen zich zeer goed voor rijping op houten vaten. De cabernet sauvignon is een druif die zich goed laat mengen met andere druiven. Hierdoor ontstaan vaak prachtige combinaties. De typische elementen van cabernet sauvignon (stugheid, kracht) worden dan aangevuld met de specifieke smaakelementen (vaak zachtheid, rondheid) van andere druivensoorten (bijvoorbeeld merlot en syrah). In de Bordeaux wordt cabernet sauvignon vrijwel altijd gecombineerd met merlot, op het zuidelijk halfrond vaak met syrah (ook wel shiraz genoemd).

De druivensoorten merlot en cabernet sauvignon vormen een hecht koppel. Wanneer cabernet sauvignon en merlot in één wijn zitten (een zogenaamde cabernet sauvignon-merlotblend), wordt de wijn door de merlotdruif complexer en
zachter. De merlotdruif kan op zichzelf trouwens ook schitterende wijnen opleveren.

Smaak
Smaakelementen die in merlotwijnen overheersen zijn zwart fruit (zwarte bes) en gedroogd fruit (pruim, vijg). Verder komen vooral kruidige (drop), dierlijke en aardse (bosgeur) elementen naar voren.

Overig
De merlotdruif geeft heel typische, zachte en krachtige wijnen, die ook zeer goed kunnen rijpen. Waar cabernet
sauvignon staat voor boersheid en kracht, staat merlot voor zachtheid en elegantie.

De verre voorouder van de Cabernet Sauvignon is vooral erg populair in de Bordeaux, de Loire en in toenemende mate in Italie. In de Bordeaux wordt het vaak gebruikt in de blends om wijnen soepel en rond te maken. Op de rechteroever van de Bordeaux, met name op de koudere kleigroden vormt het vaak de basis van de uiteindelijke smaak van de wijn. Chateau Cheval Blanc is hier een zeer goed voorbeeld van.

Smaak

Aardbei, zwarte bes, peper, potlood. Kan zeer geparfumeerd zijn.

Dit is een van de moeilijkste druiven om te cultiveren, vanwege de eisen die aan het klimaat (koel), de grondsamenstelling en de omstandigheden worden gesteld. Maar indien aan alle voorwaarden wordt voldaan, kunnen hiervan de beste rode wijnen ter wereld worden gemaakt. De pinot noir-druif staat met zijn zachtheid, subtiliteit en fruitigheid haaks op de stugheid en kracht van de cabernet sauvignondruif. Een ander verschil is de kleur. De kleur van pinot noir-wijnen is veel lichter dan die van cabernet sauvignonwijnen.

Smaak
Kenmerkend voor pinot noir-wijnen is de enorme fruitigheid, waarbij rood fruit (framboos, aardbei) overheerst. Daarnaast komen ook florale elementen (viooltje, roos) en in de oudere (gerijpte) wijnen aardse en dierlijke elementen naar voren.

Overig
De beste pinot noir-wijnen komen uit de Bourgogne. De betere wijnen worden op hout opgevoed. In de Bourgogne
zijn de klimatologische omstandigheden en de grond (terroir) optimaal. Maar ook uit Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten (onder andere Oregon) komen steeds betere pinot noir-wijnen. Daar heerst een klimaat dat vergelijkbaar is met dat van de Bourgogne. Wijnen van de pinot noir-druif kunnen zeer lang rijpen, mits de wijnen voor langere rijping zijn gemaakt (zie hoofdstuk 4).

De syrahdruif wordt in Australië shiraz genoemd. Deze druif groeit vooral in warme en zonnige streken. De syrahdruif geeft zeer krachtige, geconcentreerde en fruitige wijnen en is moeiteloos te combineren met de meeste gerechten. Daar ontleent deze druif ook een deel van zijn populariteit aan.

Smaak
De wijnen zijn fruitig. Afhankelijk van de rijpheid van de wijn komt rood fruit (framboos) of juist zwart fruit (braam, zwarte bes) naar voren. Kenmerkend is verder veel kruidigheid (bijvoorbeeld peper en kruidnagel) en donkere (chocolade, rook), dierlijke (leer) en chemische (rubber) elementen. De syrahdruif kan zeer verschillende en complexe wijnen opleveren.

Overig
De druiven worden op vele manieren gebruikt. In de Rhône levert deze druif zeer beroemde en dure wijnen op (Côte
Roti). De syrahdruif wordt ook gebruikt in Chateauneuf du Pape, vermengd met tal van andere druivensoorten. Op het zuidelijk halfrond wordt de wijn soms vermengd met cabernet sauvignon, wat zeer indrukwekkende en complexe
wijnen kan opleveren.

De tempranillo is een veelgebruikte druif in Spanje. Hij vormt de basis van vrijwel alle Rioja’s. De wijnen worden vaak op hout gerijpt; ze leveren zeer lang houdbare en prachtige volle wijnen op.

Smaak
In tempranillowijnen overheerst zwart fruit, rood fruit (rode bes, aardbei) en gedroogd fruit (pruim). De wijnen hebben een lage zuurgraad. Kenmerkend zijn donkere tonen (chocolade) en dierlijke (leer) en kruidige (drop) elementen. In deze wijnen komt vaak een aantal typerende smaken voor: vanille, hout en tabak. Deze smaakelementen hebben niets met de tempranillodruif te maken, maar ontstaan door het rijpen op hout.

Overig
De tempranillodruif wordt vaak gemengd met een lokale druivensoort. Het resultaat daarvan is een zeer toegankelijke maar soms wat zware, donkere wijn.

De sangiovese druif is een typische Toscaanse druif. Brunello en Chianti zijn wereldberoemde wijnen die van de Sangiovese druif gemaakt worden. De eenvoudigere wijnen kunnen licht en rosé-achtig zijn, de grote Brunello's zeer krachtig met vaak een behoorlijke zuurgraad. Brunello's kunnen zeer goed rijpen en zijn vaak na vele decennia perfect op dronk. Voorbeelden van legendarische Brunello wijnen zijn Monfortino en de Riserva's van Biondi Santi.

Smaak

Zwarte kersen, florale tonen, specerijen, donkere tonen (thee, tabak, drop).

Dé druif van de Piemonte, Noord-Italië. Piemonte kenmerkt zich onder andere door de ochtendmist in de dalen, de 'Nebbia'. Mogelijk komt hier de naam Nebbiolo vandaan. Wereldberoemd zijn de Barolo en Barbaresco wijnen die van deze druif gemaakt worden. De kleur van de wijn gemaakt van de Nebbiolo druif is lichter, net zoals bij de Pinot Noir. De oogst is laat omdat de druif veel tijd nodig heeft om goed te rijpen. Nebbiolo wijnen zijn vaak zeer krachtig en worden vaak op houten vaten opgevoed.

Smaak

Rood fruit (frambozen, aardbeien), florale tonen, aardse tonen, donkere tonen (leer, teer).

De grenachedruif wordt in Frankrijk met name in het zuiden verbouwd. In Spanje wordt deze druif garnacha genoemd; daar is het de meest aangeplante druif. Deze druivensoort heeft veel warmte en zon nodig. Hij heeft van nature veel suikers, waardoor de grenachewijnen veel alcohol kunnen bevatten. De grenachedruif wordt vaak in combinatie met andere druivensoorten gebruikt en is een populaire druivensoort voor het maken van rosé.

Smaak
De wijnen worden gekenmerkt door rood fruit, zwart fruit en kruidigheid (peper, kaneel).

De gamaydruif staat voor de Beaujolais. Van eenvoudige beaujolais primeur-wijnen tot prachtige cru-wijnen. De beste beaujolais cru-wijnen kunnen lang rijpen. In de rest van de wereld wordt de gamaydruif weinig geteeld.

Smaak
In gamaywijnen komt met name rood fruit (aardbei, framboos) met wat fl orale tonen naar voren en door speciale
gistingsmethoden vaak ook banaan. Vooral de frisheid en fruitigheid is kenmerkend voor gamaywijnen.

Overig
De meer eenvoudige gamaywijnen worden vaak licht gekoeld gedronken (14 tot 16 graden Celsius).

De bekendste witte druivensoorten zijn Chardonnay en Sauvignon Blanc. Deze typische Franse druivenrassen worden inmiddels wereldwijd verbouwd en leveren afhankelijk van het klimaat prachtige resultaten op.

Deze druif is de populairste en internationaal de meest gebruikte druif voor witte wijn. Dit komt doordat de druif
vrijwel overal ter wereld makkelijk groeit en zeer aantrekkelijke (smaak)resultaten oplevert. Voor een wijnboer dus
eenvoudig en snel rendabel te verbouwen. De chardonnaydruif wordt ook wel een edele druif genoemd. Veel van de
mooiste witte wijnen worden van chardonnay gemaakt. Het is overigens niet de meest aangeplante druivensoort.

Smaak
De chardonnaydruif geeft wijnen met veel fruitelementen, waarbij tropisch fruit de boventoon voert (mango, passievrucht, ananas). Ook boter en honingtonen kunnen naar voren komen. De wijnen kunnen vaak ook heel geconcentreerd en vol overkomen, wat een gevoel van kwaliteit geeft.

Overig
Als ze uit een goed wijnjaar komen, kunnen chardonnaywijnen prima bewaard worden, waardoor het ook een wijn is die in kelders wordt weggelegd. Bij de opvoeding van de wijn met hout (zie hoofdstuk 4), ontwikkelt deze vaak ook boteren honingelementen. Wanneer de wijn op hout wordt gerijpt, kan deze zelfs beter worden bij een langere rijping en ook lang bewaard worden (meer dan vijftien jaar). De wijnen kunnen behoorlijk alcoholisch zijn (meer dan 14%).

Deze druif is wat minder makkelijk te verbouwen dan de chardonnay. Door de snelle groei moet er goed gesnoeid
worden, anders worden de druivenranken overschaduwd en worden de druiven niet goed rijp. Bij te veel zon verliest de druif zijn zuren en daarmee zijn frisheid.

Smaak
Door de aanwezige zuurgraad en de aroma’s van kruisbes, citrusfruit (grapefruit) en groenteachtige elementen
(asperge), maar ook van vers gemaaid gras, zijn sauvignon blanc-wijnen verfrissend. Rijpere sauvignon blanc ontwikkelt soms een buxus-aroma, dat zeer kenmerkend is. In warmere klimaten ontwikkelt sauvignon blanc vooral tropische fruitelementen.

Overig
De sauvignon blanc-druif wordt ook gebruikt voor het maken van zoete wijnen (onder andere Sauternes).

De riesling houdt vooral van een koel klimaat, is eenvoudig te verbouwen en heeft een rijke opbrengst. De druif wordt langzaam en relatief laat rijp. Naast de chardonnay wordt ook de riesling een edele druif genoemd, want ook van riesling kunnen de allerbeste, en duurste, wijnen ter wereld worden gemaakt. Van rieslingdruiven kunnen zeer eenvoudige, frisse wijnen worden gemaakt (oogst in het najaar), maar ook zeer geconcentreerde en uiterst complexe zoete wijnen, de zogenaamde Eiswein (oogst in de winter).

Smaak
Net als de sauvignon blanc-wijnen zijn ook de rieslingwijnen verfrissend. Ze hebben een hoge zuurgraad. Smaakelementen die overheersen zijn groene appel (fris) en bloemen (fl oraal). Bij de zoetere soorten overheersen meer fruittonen en aroma’s van tropisch fruit. In de betere rieslingwijnen zitten zeer complexe aroma’s waarin ook de terroir (mineralen) zeer goed tot uiting komt. De rijpere (oudere) rieslingwijnen ontwikkelen vaak een petroleumachtige geur, die zeer kenmerkend is.

Deze druif komt vooral voor in het noordelijke Rhônegebied; de verspreiding van deze druivensoort gaat echter snel. De viognier is geen makkelijk te verbouwen druif. De opbrengst per hectare is laag en de druiven zijn gevoelig voor rotting. De druif is niet geschikt voor een lange rijping. De viognierdruif wordt ook gebruikt in blends van rode wijnen, om de rode wijn extra soepelheid te geven.

Smaak
De wijnen zijn vol en rond, er is sprake van veel concentratie. Ook kan de wijn veel alcohol ontwikkelen en zeer eigen aroma’s hebben van wit fruit (peer), tropisch fruit en bij oudere wijnen gedroogd fruit (abrikoos).

Deze druif stamt af van de rode pinot noir en is ook familie van de pinot blanc. Hij groeit in relatief koele streken. Bij een goede rijping kunnen er goede wijnen van worden gemaakt.

Smaak
De pinot gris-wijn heeft een gemiddeld zuurgehalte. De meeste wijnen zijn vrij bescheiden in geur en smaak. Wit fruit en kruidigheid zijn kenmerkende smaakelementen. Sommige producenten maken zeer geconcentreerde pinot gris-wijnen (zowel droog als zoet), met meer complexe elementen als tropisch fruit en mineraliteit.

De grüner veltliner rijpt langzaam en wordt net als de riesling laat geoogst. De gebieden waar deze druivensoort wordt verbouwd zijn nog beperkt, voornamelijk in Oostenrijk, maar de populariteit neemt snel toe. Van grüner veltliner kunnen zowel zeer droge wijnen worden gemaakt (oogst in het vroege najaar), als zoete wijnen (oogst in november).

Smaak
Deze wijnen hebben een zeer eigen karakter; ze kunnen van zeer eenvoudig fris en lichtkruidig tot zeer geconcentreerd en rond zijn. Vooral kruidige, fruitige en florale elementen zijn aanwezig, met aroma’s van peer, perzik en citrusfruit.

Net als de riesling is ook de chenin blanc een veelzijdige druif die droge tot zeer zoete wijnen kan opleveren. De druivensoort wint snel aan populariteit en wordt ook vaak in blends met andere druivensoorten gebruikt.

Smaak
Wanneer de druif is verbouwd in koele klimaten dan smaken de chenin blanc-wijnen fris. Ze hebben een hoge zuurgraad. De smaakelementen die overheersen zijn citrusfruit en floraal (bloemen). Van de chenin blanc-druif wordt ook zoete(re) wijn gemaakt met aroma’s van perzik, honing en geroosterd brood.

Overig
In Zuid-Afrika wordt deze druif zeer veel geteeld; daar wordt hij ‘steen’ genoemd. De prijs-kwaliteitverhouding van chenin blanc-wijnen is goed. Er zijn zeer goede wijnen te verkrijgen voor zeer acceptabele prijzen.

In de Bordeaux zijn alle grote wijnen blends. In hele zeldzame gevallen is er sprake van een cepage, zoals enkele oogstjaren van Petrus (100% Merlot). De typische druiven die in Bordeaux groeien zijn Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Petit Verdot en Malbec. Blends worden gemaakt van deze druiven, in sommige gevallen wordt zelfs Carmenere gebruikt. 

De basis van linkeroever-wijnen is de Cabernet Sauvignon, op de rechteroever is dit Merlot. 

Witte wijnen uit de Bordeaux zijn ook vaak blends van Sauvignon Blanc en Semillon en soms Muscadelle en Sauvignon Gris.

Typische blauwe Rhone druiven zijn Syrah, Grenache, Mourverdre en Cinsault. Typische witte Rhone druiven zijn Viognier, Marsanne en Roussanne. Veel Rhone wijnen zijn blends, sommige rode wijnen bevatten zelfs witte druiven. Chateauneuf du Pape wijnen mogen uit 18 verschillende druivensoorten bestaan.

Andere Rhone druivensoorten zijn Counoise, Muscardin, Picpoul, Terret, Muscat, Clairette, Vaccarese, Bourboulenc.

Veel wijnen uit de Elzas bestaan hoofdzakelijk uit één druivensoort. Maar sommige van de meeste prestigieuze wijnen uit de Elzas zijn blends van bekende druivensoorten zoals de pinot familie (pinot noir, pinot blanc, pinot gris), muscat, riesling, gewurztraminer, auxerrois, sylvaner.

Port bestaat uit diverse druivensoorten. Deze groeien allemaal in de wijngaarden van de Douro Vallei.

Typische Douro druivensoorten zijn: Tinta Roriz, Touriga Franca, Touriga Nacional, Tinta Cao, Tinta Barroca, Malvasia, Moscatel, Gouveio, Viosinho.