10 dingen die je wilt weten over Masseto

Masseto is ongetwijfeld één van de mooiste merlots van de wereld. Al vanaf de eerste jaargang in 1987 wist deze wijn vele fans voor zich te winnen. Ben je benieuwd naar hoe deze cultwijn wordt gemaakt en hoe lang je deze kunt bewaren? Dat en meer lees je in deze blog.

1. Wat betekent de naam Masseto?

De beroemde Russisch-Amerikaanse wijnmaker André Tchelistcheff was een van de eersten die het unieke terroir van het Masseto perceel herkende. Deze heuvel van bijna 7 hectare met blauwe kleigrond identificeerde hij als dé perfecte plek voor merlot. De kleilagen zijn soms zo hard als steen en zien eruit als harde rotsblokken. De Italiaanse benaming voor rots is masso. De naam Masseto is dus een verwijzing naar dit specifieke perceel!

2. Wat maakt het terroir van Masseto nog meer bijzonder?

Naast de heuvel met de specifieke blauwe kleigrond is er nog een ander element dat een essentiële factor is in het terroir van Masseto, namelijk de Tyrreense Zee. Deze ligt op slechts 10 kilometer afstand van de wijngaarden. In de zomer reflecteert het water de zonnestralen, waardoor de wijnstokken indirect van nóg meer zon genieten. Bovendien zorgt de zee voor een subtiel, maar verkoelend briesje. De temperende werking van de bries vertraagt en verlengt het rijpingsproces. Wat resulteert in de perfecte balans tussen tannines en zuren.

De wijnranken staan aangeplant op een miljoenenjaren oude zeebodem, vol met mineralen en fossielen. Deze wijnranken zijn verdeeld over drie sub percelen: Junior, Centrale en Alto. Ieder perceel kent zijn eigen kenmerken en samen vormen ze het unieke karakter van de Masseto wijn. De Alto wijngaard is de hoogstgelegen wijngaard en bestaat uit blauwe klei, zand en kiezelstenen. Het hoogste aandeel van de blauwe pliocene clay ligt in het centrale deel van de heuvel. Dit perceel geeft de wijn de kracht en concentratie die Masseto zo kenmerkt en wordt gezien als het belangrijkste onderdeel van de blend…

Al deze componenten samen zorgen voor de ongeëvenaarde kwaliteit van Masseto. En zoals Masseto zelf zegt: “Above, around, and below; sea. Without it, Masseto would not exist.”

3. Hoe wordt Masseto gemaakt?

“Making Masseto is a balancing act, one feels like a tightrope dancer always on the edge of a precipice.” – Axel Heinz (Estate Director)

Het vinificatieproces wordt door Axel omschreven als zowel een avontuur als een voortdurende ontdekking. In eerste instantie was niet iedereen overtuigd van de potentie van het terroir van Masseto. De bodem van de heuvel is uitdagend; het vergt precisie en expertise om hier kwalitatief goede wijnstokken op te kunnen verbouwen. De blauwe klei is in het najaar koud en nat. In de zomer is dit juist het tegenovergestelde, dan is de grond zeer droog en hard. Een juist wijngaardbeheer is daarom essentieel.

De oogst bestaat uit meerdere rondes, die eind augustus start en soms wel aanhoudt tot de eerste week van oktober. Na het handmatig ontstelen van de trossen worden de druiven nogmaals geselecteerd op kwaliteit om daarna zacht gekneusd te worden. Dan start de fermentatie in betonnen tanks die gemiddeld 21-28 dagen duurt. Daarna wordt het sap overgestoken naar 100% nieuwe barriques, waar de malolactische omzetting en de rijping in plaats vinden. In deze fase van het proces worden alle rondes nog apart behandeld. Na 12 maanden rijping worden de verschillende wijnen met elkaar geblend om daarna weer terug het vat in te gaan voor nog eens 24 maanden houtopvoeding. Het laatste stadium van het vinificatieproces is 12 maanden flesrijping.

4. Produceert Masseto nog meer wijnen?

Sinds een aantal jaar produceert Masseto ook een tweede wijn, genaamd Massetino. Deze wijn maakte in 2019 zijn debuut met de 2017 vintage. Dit was geen gemakkelijk oogstjaar in Toscane, het was namelijk erg warm en droog. Dat zorgde onder andere voor een lagere opbrengst. Dat was volgens Masseto dan ook het perfecte moment om te starten aan de productie van een tweede wijn: Massetino.

Massetino is in tegenstelling tot zijn grote broer een blend, van hoofdzakelijk merlot en aangevuld met cabernet franc. Deze cuvée rijpt voor een periode van 12 maanden in eikenhouten vaten van gemiddeld 50% nieuw hout. Na deze rijping worden de wijnen geassembleerd en rijpt de blend nog eens drie maanden op vat.

5. Is Masseto een DOCG?

Nee, Masseto is niet geclassificeerd als DOCG, wat de hoogste classificatie van de Italiaanse wijnwetgeving is. Masseto kwam voorheen op de markt als ‘slechts’ een tafelwijn en pas later als Toscane IGT. Nu vraag je je vast af, waarom is zo’n uitmuntende wijn als Masseto geclassificeerd als Vino di Tavola? Nou, dat heeft te maken met de wijnwetgeving. Rond de jaren ’70 ontstond er een beweging onder wijnboeren in Toscane om hun wijnen niet volgens de voorgeschreven regelgeving te produceren. Sangiovese maakte (deels) plaats voor internationale druivenrassen, zoals cabernet sauvignon en merlot. Door het gebruik van deze - niet inheemse - druivenrassen mochten de wijnen niet verkocht worden onder het DOC/DOCG label. Om die reden werden deze flessen gerekend tot de categorie tafelwijn, de laagste kwaliteitsclassificatie. Er werd onder wijnliefhebbers weleens gezegd: ‘als je in Toscane bent, koop dan altijd Vino di Tavola wijnen.’ Vanwege de zeer hoge kwaliteit en het wereldwijde succes werden de wijnen al snel betiteld als Super Tuscan. Het mag in theorie dan een ‘tafelwijn’ zijn, maar in de praktijk bewijst Masseto elk jaar maar weer wat voor fantastische wijn het is! Zo blijkt maar weer dat zij het DOCG-label helemaal niet nodig hebben…

6. Is Masseto onderdeel van Tenuta dell’ Ornellaia?

Tenuta dell’ Ornellaia werd in 1981 opgericht door Lodovico Antinori. Vier jaar later komt de eerste jaargang van Ornellaia op de markt. Op advies van André kocht Lodovico vrij snel na de oprichting een perceel aan wat naast Ornellaia ligt en start hij met de productie van Masseto. Omdat deze single variety merlot wijn niet helemaal paste in zijn toenmalige concept, besluiten ze dat Masseto een op zichzelf staande wijn wordt en niet de tweede wijn van Ornellaia. De productie van deze wijn vond daarom plaats in de wijnkelder van Ornellaia,

Hier komt in 2017 verandering in, onder het bewind van de Frescobaldi familie – die sinds 2005 de eigenaar is - is er een gloednieuwe, ondergrondse wijnmakerij gebouwd. Deze is uitgerust met state-of-the-art apparatuur, een schitterende kelder met de vaten én de beroemde Masseto caveau met alle vintages die ooit zijn geproduceerd. De wijnkelder bestaat uit verschillende lagen en is zodanig ingericht dat men gebruik kan maken van de zwaartekracht. Dat houdt in dat de wijnen niet worden overgepompt van vat naar vat, maar dat dit gebeurt door een zogeheten gravity flow. De wijn stroomt als het ware naar de lagergelegen etage. Het overpompen en het verplaatsen met kracht kan er namelijk voor zorgen de tannines stroever worden, er meer kans op oxidatie is of dat de wijn te geëxtraheerd is.

2018 is de eerste jaargang die in de eigen Masseto kelder is geproduceerd. Sindsdien opereert Masseto als een zelfstandig wijnhuis en wordt het niet meer gezien als onderdeel van. Wel zijn de twee wijnhuizen in bezit van Marchesi de Frescobaldi, maar beide hebben een eigen identiteit en visie.

7. Wat zijn de beste vintages van Masseto?

Eigenlijk is elke vintage van Masseto een uitzonderlijke wijn, maar er zijn een aantal jaargangen die er bovenuit springen. Dat zijn de jaren: 1997, 1998, 2004, 2006, 2007, 2008, 2010, 2013, 2015 en 2016.

8. Wanneer kan ik mijn fles Masseto het beste openen?

Heb je een fles Masseto in je kelder liggen? Dan raden we je aan hem niet te jongen te drinken. Deze Super Tuscan kan namelijk wel wat jaartjes mee. Het beste kun je deze wijn minimaal 5 jaar na de desbetreffende vintage openen en je kan de wijn zeker 20 jaar in je kelder bewaren. Sommige jaargangen zijn zelfs na meer dan 30 jaar nog in perfecte conditie. Kan je niet wachten en wil je de fles toch al eerder openen? Dan is het advies om de wijn vooraf een aantal uurtjes te karafferen.

9. Waarom zijn Masseto wijnen zo prijzig?

Hoewel de prijzen verschillen per vintage, heeft Masseto altijd een aardig prijskaartje gehad.

De jaarlijkse oplage is beperkt, er komen gemiddeld 30.000 flessen uit de kelder van Masseto. Vergelijkbaar met bijvoorbeeld Château Petrus uit Bordeaux, dat toevallig ook een Merlot wijn is. Neem dan de enorme en de nog steeds toenemende vraag naar deze wijn wereldwijd in ogenschouw en de (stijgende) prijs is snel verklaard.

10. Hoe controleer ik de authenticiteit van mijn fles Masseto?

Om de kwaliteit en de authenticiteit te kunnen garanderen heeft Masseto sinds 2013 een speciale zegel aangebracht op alle flessen die de wijnmakerij verlaten. Op deze zegel vind je een unieke code die je kunt invoeren op de website van Masseto. Je krijgt dan toegang tot de database, waarin je alle gegevens en informatie vindt over de desbetreffende fles en vintage.

Daarnaast is het van belang dat je je fles verkrijgt via een betrouwbare bron. Bij Best of Wines kopen we de wijnen direct bij de wijnhuizen, via importeurs waar we nauw mee samenwerken of uit privécollecties. Door jarenlange ervaring weten onze specialisten precies hoe ze een fles moeten controleren en beoordelen. Zo ben jij er in ieder geval van verzekert dat je een authentieke en goed bewaarde fles in handen hebt!