1. Hoe wordt Château d’Yquem gemaakt?

Laten we beginnen bij het begin. Het beroemde chateau bevindt zich in het dorpje Sauternes in de wijnregio Graves, ten zuidoosten van de stad Bordeaux. De wijngaarden van het chateau zijn beplant met sémillion (80%) en sauvignon blanc (20%). De derde toegestane witte druif in de appellation Sauternes, muscadelle, vinden we hier helemaal niet.

De nabijheid van de rivieren Garonne en Ciron en de vochtige nevel die zij verspreiden, zorgt voor de perfecte leefomgeving voor de schimmel botrytis cinerea. Deze schimmel is op zijn beurt weer verantwoordelijk voor wat de Fransen la pourriture noble noemen: edele rotting. De schimmel boort kleine gaatjes in de rijpe druiven, waardoor het vocht in de druiven verdampt. Wat overblijft zijn verschrompelde, paarsige druifjes met een hoog suikergehalte.

Omdat het proces van edele rotting niet bij elke stok of zelfs binnen elke tros tegelijkertijd plaatsvindt, neemt het oogsten van de door rot aangetaste druiven veel tijd in beslag. Er moeten soms wel 13 plukbeurten (tries) aan te pas komen om de perfecte druiven eruit te pikken. De oogst begint meestal in oktober en de laatste gang door de wijngaard kan zelfs nog in december plaatsvinden. Uiteraard gebeurt dit allemaal met de hand; een bijzonder arbeidsintensief proces waar 200 plukkers bij betrokken zijn. De opbrengst is ook nog eens heel laag: zo’n 8 tot 10 hectoliter per hectare. Dat komt uiteindelijk neer op slechts 1 glas wijn per wijnstok!

2. Wat maakt Château d'Yquem zo goed?

De complexiteit van Château d’Yquem zit hem voor het belangrijkste gedeelte in de waanzinnige balans tussen zoet en zuur, een combinatie die ook verantwoordelijk is voor het enorme rijpingspotentieel van deze wijn. Tijdens het rijpingsproces op fles ontstaan er daarnaast extra aroma’s als gezouten karamel, crème brulée, toast en brioche die nog voor extra complexiteit zorgen.

En, zoals bij elke wijn van buitengewone kwaliteit draait het bij de productie van Yquem om perfectie. Perfectie in élke stap van het proces, van de stok tot de fles. Zo zijn alle gebruikte barriques 100% nieuw Frans eiken. Ook werkt het chateau sinds 2019 biologisch in de wijngaard. In 2022 moet Yquem volledig biologisch gecertificeerd zijn. Daarnaast liet eigenaar Bernard Arnault in 2019 weten om op termijn volledig biodynamisch te willen werken in zowel wijngaard als kelder. Inmiddels worden bij wijze van experiment al 50 hectares biodynamisch bewerkt.

3. Wat zijn de beste food pairings met Château d’Yquem?

Het proeven dan wel drinken van een glas Yquem is uiteraard al een belevenis op zich, maar bij bepaalde combinaties kan er sprake zijn van een zogenaamde 1+1=3 situatie. Sauternes en edelzoete wijn in het algemeen wordt soms (ten onrechte) gelabeld als ‘dessertwijn’. Terwijl het nu juist zonde zou zijn om deze prachtige wijn met een té zoet gerecht te matchen. Veel interessanter is het om naar smaaktegenstellingen te zoeken. Een bekende en uiterst luxueuze combinatie is natuurlijk die met foie gras. Ook kreeft en spicy Aziatische gerechten vormen een goede match met een (jonge) Yquem.

Dit wil overigens niet zeggen dat Yquem helemaal niet werkt bij desserts. Een combinatie met een niet al te zoete crème brulée kan fantastisch zijn. En een gerijpte Yquem bij een delicate blauwe kaas (zoet en zout!) is hemels.

4. Moet ik oudere Château d’Yquem decanteren?

Of je je fles Yquem moet decanteren (of eigenlijk karafferen in dit geval) hangt allereerst af van de vintage. In de regel geldt dat je voorzichtig moet zijn met het decanteren van wijnen die 20 jaar+ oud zijn. Het in één keer blootstellen aan veel zuurstof doet oude wijn soms meer kwaad dan goed. Het is raadzaam om, na het openen van de fles, zelf eerst een beetje voor te proeven zodat je zelf een goede afweging kunt maken.

5. Moet ik jongere Château d’Yquem decanteren?

Jonge Sauternes kan juist wel baat hebben bij wat extra zuurstof om zijn aroma’s volledig prijs te geven. Open de wijn in ieder geval 30 minuten voordat je hem wilt drinken en houd de fles intussen goed koud. Yquem drink je op keldertemperatuur, dus tussen de 12 en de 15 graden Celsius.

6. Wanneer is mijn Yquem op dronk?

De wijnen van Château d’Yquem hebben door hun hoge suikergehalte en zuurgraad een enorme levensduur. Een 20 jaar oude Yquem is in feite nog een baby en de beste vintages zijn zelfs na een eeuw nog in perfecte staat. Let op, een jonge Yquem is natuurlijk een compleet andere wijn dan een gerijpt exemplaar. Sauternes is in haar jeugd goudgeel van kleur, maar verkleurt met de jaren van amber naar bruin. Primaire aroma’s en smaken (citrus, tropisch fruit, honing) van de jeugd veranderen langzaam in tertiaire tonen (karamel, toast).

Voor 2000 werd Yquem 36 maanden gerijpt op nieuw Frans eiken, inmiddels is dat nog slechts 30 maanden. Als resultaat zijn de wijnen meer fruit-forward dan voor 2000 en dus ook eerder op dronk. Daarbij heeft de klimaatverandering gezorgd voor steeds warmere zomers, waardoor de stijl van Yquem in de loop der jaren steeds rijker en geconcentreerder is geworden.

7. De droge witte wijn van Yquem

Naast de bekende zoete wijn, brengt Château d’Yqyem ook een droge witte wijn uit: Y d’Yquem (waarbij je Y uitspreekt als ‘ygrec’). Deze wijn wordt sinds 2004 elk jaar gemaakt en is ook een blend van sémillon en sauvignon waarbij het accent - anders dan bij de zoete wijn - op de sauvignon ligt. Omdat de appellation Sauternes alleen geldt voor zoete wijnen uit Sauternes (en Barsac!), is de Y ‘slechts’ een Bordeaux blanc. Het betreft hier echter geen simpele wijn, maar een complexe, rijke stijl. De druiven voor Y komen uit dezelfde wijngaard, maar worden flink eerder geoogst dan die voor de chateauwijn, namelijk op het punt dat ze perfect rijp zijn en de nobele rot de druiven net heeft bereikt.

8. Hoeveel flessen Château d’Yquem worden er jaarlijks geproduceerd?

Gemiddeld worden er per jaar 100.000 flessen Sauternes door Château d’Yqyem op de markt gebracht. Van de Y d’Yquem zijn dat er slechts 10.000. Best of Wines verkoopt niet alleen de jongere vintages, maar heeft daarnaast een uitgebreide selectie oudere Yquems in haar portfolio in zowel standaardformaat en in halve flesjes. En wat dacht je van deze waanzinnige dubbele magnum die nog op een nieuwe Yquem-minnende eigenaar wacht?

9. Wat is de duurste fles witte wijn ooit verkocht?

Je raadt het al, die duurste fles witte wijn was een Château d’Yquem. In juli 2011 kocht voormalig-sommelier van het Parijse toprestaurant La Tour d’Argent, Christian Vanneque, een fles Yquem uit 1811 (!!). Hij betaalde daarvoor het astronomische bedrag van $117,000. Dat staat gelijk aan €96.600,00. Na zijn koop liet Vanneque weten de fles te willen opdrinken voor zijn 50 jarig jubileum als sommelier. Dit jubileum zou inmiddels plaatsgevonden moeten hebben in 2017. En hoe de wijn na meer dan 200 jaar in de fles smaakte? Wij zijn net zo benieuwd!

10. Wat zijn de beste vintages van Château d’Yquem?

Yquem is altijd van uitzonderlijke kwaliteit, maar een aantal vintages wordt gezien als subliem. We hebben het over 2018, 2017, 2016, 2015, 2014, 2013, 2011, 2010, 2009, 2007, 2005, 2003, 2001, 1997, 1996, 1990, 1989, 1988, 1986, 1983, 1976, 1975, 1967, 1962, 1959, 1949, 1947, 1945, 1937, 1929, 1927, 1921, 1893, 1869, 1847 en 1811.

Overigens wordt er in slechte jaren voor gekozen om helemaal geen Yquem te produceren. Dit gebeurde in de jaren 1910, 1915, 1930, 1951, 1952, 1964, 1972, 1974, 1992 en 2012. De druiven worden in dat geval anoniem verkocht aan andere producenten in Sauternes. Het kan dus zo maar zijn dat je ooit - onwetend - een ‘afgekeurde’ Yquem hebt geproefd!